Zmiany w ustawie o rachunkowości - skutki dla organizacji pozarządowych w 2008 r.

Nowelizacja ustawy o rachunkowości jest wynikiem spełnienia obowiązku dostosowania zakresu ustawy do wymogów Dyrektywy 2006/46/EW Parlamentu Europejskiego i Rady z 14 czerwca 2006 r. (zmieniającej dyrektywy Rady: 78/660/EWS w sprawie rocznych sprawozdań finansowych niektórych rodzajów spółek, 83/349/EWG w sprawie skonsolidowanych sprawozdań finansowych, 86/635/EWG w sprawie rocznych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych banków i innych instytucji finansowych oraz 91/674/EWG w sprawie rocznych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych zakładów ubezpieczeń). Dodatkowo wiele przepisów prawa bilansowego zostało doprecyzowanych, dostosowanych do nowych warunków gospodarczych. Ostatnia istotna nowelizacja odbyła się w 2000 r. Po ośmiu latach nastąpił znaczący rozwój gospodarczy, do którego regulowania przepisy rachunkowe też musiały zostać odpowiednio dostosowane.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Uwaga!

Podany w dyrektywie okres na wprowadzenie do prawodawstwa państw członkowskich UE jej postanowień wynosi 24 miesiące od daty wejścia w życie. Termin ten upływa we wrześniu 2008 r., stąd 3-etapowe wejście w życie przepisów ustawy.

Nowe przepisy wchodzą w życie w trzech etapach:

• 14 dni po ogłoszeniu,

• 14 dni po ogłoszeniu i mając zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań finansowych za rok obrotowy rozpoczynający się w 2008 r.,

• 1 stycznia 2009 r., mając zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań finansowych za rok obrotowy rozpoczynający się w 2009 r.

I. Zmiany wchodzące w życie 14 dni po ogłoszeniu dotyczące nowego rozdziału 8a regulującego usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych oraz delegacji ustawowych

Zmiany te nie mają bezpośredniego wpływu na działalność i ewidencję księgową organizacji non profit. Są to przepisy przeniesione z rozporządzenia MF w sprawie uprawnień do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych na poziom ustawowy.

II. Zmiany, które wchodzą w życie 14 dni po ogłoszeniu i będą miały zastosowanie już do sprawozdań finansowych za 2008 r., służą uporządkowaniu ładu korporacyjnego

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

W ramach nowych przepisów wprowadza się obowiązek i odpowiedzialność członków organów za sporządzenie i publikację sprawozdań finansowych i sprawozdań z działalności.

Dotychczas to jedynie kierownik jednostki miał obowiązek prowadzić i na nim spoczywała cała odpowiedzialność za sprawozdawczość jednostki. Wszyscy członkowie organu jednostki będą solidarnie odpowiadać za spełnianie przez sprawozdanie finansowe (sporządzone za 2008 r.) wymogów ustawy o rachunkowości.

Można też stwierdzić, że przedstawione w powyższej tabeli przepisy mają na celu wprowadzenie prawidłowego funkcjonowania ładu korporacyjnego nie tylko w spółkach giełdowych, ale w każdej działającej na rynku jednostce gospodarczej. Jest to zmiana szczególnie istotna dla organizacji non profit, gdzie członkowie organów (zarządu, rady nadzorczej) odpowiadają całym swoim majątkiem za jednostkę.

III. Zmiany wchodzące w życie od 1 stycznia 2009 r. i mające zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań finansowych za rok obrotowy rozpoczynający się w 2009 r.

Zmiany te obejmują szereg nowych i zmienionych definicji znajdujących się w art. 3 ustawy (m.in. definicję inwestycji, pozostałych kosztów i przychodów, wartości niematerialnych i prawnych, środków trwałych), nowe zasady sporządzania skonsolidowanych sprawozdań finansowych, nowe zasady wyceny transakcji gospodarczych w walutach obcych, nowe możliwości wyceny, ustalenia kosztu wytworzenia itp.

¹ 24 stycznia 2008 r. ustawa została przekazana Prezydentowi i Marszałkowi Senatu. Senat zgłosił swoje poprawki, które Sejm na następnym posiedzeniu albo przyjmie, albo odrzuci. Dlatego ostateczny kształt ustawy będzie znany już po oddaniu numeru do druku.